อัญชัน (Butterfly pea หรือ Blue pea) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Clitoria ternatea Linn. และมีชื่อพื้นเมืองเรียกกันว่าอัญชันในภาคกลาง แดงชันในเชียงใหม่ และเอื้องชันในภาคเหนือ อัญชันจัดอยู่ในวงศ์ Fabaceae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับถั่วฝักเมล็ดกลม เช่น ถั่วลันเตา ถั่วแระต้น ถั่วพู เป็นต้น

            อัญชันมีถิ่นกำเนิดจากแถบเอเชียเขตร้อน เป็นไม้เลื้อยล้มลุก ลำต้นมีขนนุ่ม พบได้ทั่วไปในป่าโล่งแจ้งหรือในที่กึ่งร่ม ทั้งในป่าเบญจพรรณพื้นล่างไปจนถึงป่าดิบเขาสูง พบกระจายอยู่ในเขตเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเชียใต้ และหมู่เกาะแปซิฟิก ดอกอัญชันมีสีน้ำเงิน ม่วง และขาว เป็นดอกเดี่ยว กลีบดอกชั้นเดียวหรือซ้อนชั้น ออกดอกเกือบตลอดปี มีผลเป็นฝักแบน มีเมล็ดรูปไตอยู่ภายในฝัก

            ดอกอัญชันนิยมนำมาใช้ประโยชน์ทางเครื่องสำอาง ใช้เป็นสีผสมอาหาร เป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ตำเป็นยาพอกแก้แมลงกัดต่อย หรือคั้นน้ำมาทำยาปลูกผมและยาสระผมแก้ผมร่วงได้ นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานและเพิ่มพลังงานให้ร่างกาย มีส่วนช่วยชะลอริ้วรอยแห่งวัย ช่วยบำรุงสมอง เพิ่มการไหลเวียนเลือด สามารถละลายลิ่มเลือด ป้องกันเส้นเลือดสมองตีบหรืออุดตัน ลดความเสี่ยงจากโรคหัวใจและหลอดเลือดหัวใจอุดตัน ลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง ลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยล้างสารพิษของเสียออกจากร่างกาย ช่วยบำรุงสายตา แก้อาการตาฟาง ตาแฉะ ป้องกันโรคต้อกระจก ต้อหิน เพิ่มความสามารถในการมองเห็นให้ดียิ่งขึ้น ช่วยป้องกันและแก้อาการเหน็บชาตามนิ้วมือนิ้วเท้า นำมารับประทานเป็นผักจิ้มน้ำพริก หรือนำมาชุบแป้งทอด เป็นส่วนผสมในอาหาร เครื่องดื่ม และขนมหวานต่างๆ หรือแม้กระทั่งปลูกไว้ตามรั้วบ้านเพื่อความสวยงาม

            นอกจากดอกแล้ว ส่วนอื่นๆ ของอัญชันก็มีสรรพคุณมากมาย เช่น รากสามารถนำมาทำยาหยอดตาแก้ตาเจ็บ บำรุงดวงตา ผสมในยาสีฟันแก้ปวดฟัน หรือต้มน้ำดื่มเป็นยาระบายท้อง ขับปัสสาวะ เมล็ดใช้กินเป็นยาระบาย บำรุงร่างกาย บำรุงความจำ เป็นต้น

            แต่ก็มีข้อยกเว้นสำหรับผู้ที่มีเลือดจางอยู่แล้ว ไม่ควรรับประทานดอกอัญชันหรืออาหารที่มีส่วนผสมของดอกอัญชัน เพราะจะทำให้เลือดจางมากกว่าเดิมค่ะ โดยรวมแล้วถือว่าดอกอัญชันมีคุณประโยชน์มากมาย เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกสำหรับผู้ที่รักสุขภาพค่ะ