งานช่างสิบหมู่ คือ งานช่างในกรมสิบหมู่เดิมที่เคยมีในอดีต มีทั้งหมด 10 หมู่ ได้แก่ ช่างเขียน ช่างปั้น ช่างแกะ ช่างสลัก ช่างหล่อ ช่างกลึง ช่างหุ่น ช่างรัก ช่างบุ และช่างปูน ซึ่งงานช่างแต่ละหมู่ก็จะมีกลวิธีการสร้างสรรค์งานที่แตกต่างกันไป และกลายเป็นต้นแบบให้กับงานศิลปกรรมไทยทุกแขนง
ช่างเขียน จัดเป็นงานพื้นฐานของงานช่างทั้งหลาย ใช้ทักษะการเขียนการวาดลวดลายต่างๆ งานช่างเขียนมีหลายรูปแบบ เช่น งานเขียนระบายสีน้ำกาว งานเขียนน้ำยาปิดทองรดน้ำ งานเขียนระบายสีกำมะลอ เป็นต้น
ช่างปั้น เป็นงานที่ต้องใช้ทักษะการปั้นให้ออกมาเป็นรูปร่างหรือลวดลายต่างๆ แบ่งออกเป็นหลายรูปแบบ เช่น งานปั้นดิน งานปั้นปูน งานปั้นรักสมุก เป็นต้น
ช่างแกะ ใช้ทักษะทางด้านการแกะลวดลายลงบนวัสดุต่างๆ เช่น งานแกะเครื่องสด งานแทงหยวก งานแกะไม้ งานแกะดวงตราประทับและแม่พิมพ์ งานแกะถาวรวัตถุ เป็นต้น
ช่างสลัก เป็นงานที่ต้องใช้ทักษะการสลักลวดลายต่างๆ ลงบนวัสดุ มักจะทำงานควบคู่กับงานแกะ มีหลายรูปแบบ เช่น งานสลักไม้ งานสลักหนัง งานสลักกระดาษ เป็นต้น
ช่างหล่อ ใช้ทักษะทางด้านการหล่อโลหะให้ออกมาเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ พระพุทธรูปหรือเทวรูป เช่น งานหล่อแม่พิมพ์ งานเททอง เป็นต้น
ช่างกลึง ใช้ทักษะทางด้านการกลึงวัสดุ กลึงจากไม้ซุงทั้งท่อน หรือกลึงจากงาช้างให้กลายเป็นรูปร่างต่างๆ
ช่างหุ่น ใช้ทักษะหลายด้านประกอบกันเพื่อประดิษฐ์ออกมาเป็นตัวหุ่น เช่น งานหุ่นต่ออย่าง งานหุ่นรูป งานผูกหุ่น งานหุ่นเชิด งานหุ่นกระบอก งานหุ่นละครเล็ก เป็นต้น
ช่างรัก เป็นงานที่แทรกอยู่ในงานช่างต่างๆ เช่น ร่วมกับงานประดับมุก หรือในงานลงรักปิดทองประดับกระจก รวมถึงการทำเครื่องเขินและหัวโขน งานรักสมุก เป็นต้น
ช่างบุ เป็นงานที่ใช้ทักษะทางด้านการตีแผ่วัสดุต่างๆ ให้แผ่ออกเป็นรูปร่าง มักจะเกี่ยวพันกับงานโลหะ เช่น งานทำบาตรพระบุทองคำหรือเงิน งานหุ้มพระพุทธรูป งานเครื่องราชูปโภค งานเครื่องประดับ เป็นต้น
ช่างปูน เป็นงานที่ต้องใช้ทักษะทางด้านการก่อสร้างเป็นหลัก เช่น งานก่อสร้างศาสนสถานต่างๆ งานพระพุทธรูปปูนปั้น เป็นต้น
ทั้งหมดนี้คืองานช่างสิบหมู่ที่ถูกจัดให้เป็นแบบอย่างของงานศิลปกรรมไทยทุกแขนง โดยเฉพาะงานศิลปกรรมแบบไทยประเพณี ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ของประเทศไทย
order
