ในอดีตที่ประเทศไทยยังมีป่าไม้อยู่มากมาย ทรัพยากรธรรมชาติยังไม่ถูกรุกราน สัตว์ป่านานาชนิดจึงมีบ้านที่อุดมสมบูรณ์ แต่เมื่อมีการบุกรุกผืนป่า ตัดไม้ทำลายป่า สัตว์ป่าหลายชนิดจึงเริ่มสูญพันธุ์และพบเห็นได้ยากขึ้น
ด้วยเหตุนี้ ประเทศไทยจึงมีพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2535 ซึ่งกำหนดไว้ว่า สัตว์ป่าสงวน หมายถึง สัตว์ป่าหายาก 15 ชนิด ได้แก่
1. แมวลายหินอ่อน
2. พะยูน
3. เก้งหม้อ
4. นกกระเรียน
5. เลียงผา
6. กวางผา
7. ละองหรือละมั่ง
8. สมัน
9. กูปรี
10. ควายป่า
11. แรด
12. กระซู่
13. สมเสร็จ
14. นกแต้วแล้วท้องดำ
15. นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธร
ข้อควรทราบบางประการ ซึ่งเป็นใจความสำคัญของพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า มีดังนี้ค่ะ
1. สัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครอง เป็นสัตว์ป่าที่ห้ามล่า หรือพยายามล่า ห้ามค้า ห้ามนำเข้าหรือส่งออก เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกินสี่ปี หรือปรับไม่เกินสี่หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
2. ห้ามครอบครองสัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครอง เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสามหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ในกรณีที่สัตว์ที่ครอบครองเป็นสัตว์ที่มาจากการเพาะพันธุ์ที่ไม่ถูกต้อง จะต้องโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
3. ห้ามเพาะพันธุ์สัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครอง เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสามหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
4. ในกรณีที่การล่าเป็นการล่าเพื่อปกป้องตนเองหรือผู้อื่นหรือทรัพย์สิน หรือเหตุอื่นที่เห็นว่าเป็นการกระทำที่ควรแก่เหตุ ไม่ต้องรับโทษ
5. การห้ามการครอบครองและห้ามค้า มีผลไปถึงไข่และซากของสัตว์เหล่านั้นด้วย ห้ามเก็บหรือทำอันตรายรังของสัตว์ ยกเว้นรังนกอีแอ่น (นกแอ่นกินรัง) ซึ่งต้องได้รับอนุญาตเช่นกัน
ปัจจุบัน สัตว์ป่าสงวนทั้ง 15 ชนิดนี้ใกล้สูญพันธุ์และพบได้ยากมาก ยิ่งพื้นที่ป่าถูกรุกรานมากเท่าไหร่ สัตว์ป่าเหล่านี้ก็ยิ่งหายไปมากเท่านั้น ดังนั้นทุกคนควรจะให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ป่าและสัตว์ป่า เพื่อรักษาความสมดุลของธรรมชาติไว้ให้คงอยู่ต่อไปเรื่อยๆ นะคะ