รสชาติอาหารไทยเป็นที่เลื่องลือกันมาช้านานแล้วนะคะ โดยเฉพาะอาหารไทยตำรับชาววัง ซึ่งมักจะมีปรากฏอยู่ในวรรณคดีไทยค่ะ คราวนี้เราจะพาทุกคนไปรู้จักกับอาหารไทยในวรรณคดีเรื่องหนึ่งนะคะ 

                 เคยได้ยินชื่อกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานกันหรือเปล่าคะ กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน คือ กาพย์เห่เรือ เป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หรือรัชกาลที่ 2 ค่ะ พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์เพื่อใช้เป็นบทเห่เรือพระที่นั่ง ในยามเสด็จประพาสส่วนพระองค์ และอีกเหตุผลก็เพื่อชมฝีพระหัตถ์ในการปรุงเครื่องเสวย ของสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี หรือพระอัครมเหสีนั่นเองค่ะ

                 กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานนี้ขึ้นต้นด้วยโคลงสี่สุภาพ แล้วตามด้วยกาพย์ยานี 11 ค่ะ มีทั้งบทเห่ชมเครื่องคาวที่กล่าวถึงอาหารคาว 15 ชนิด และบทเห่ชมเครื่องหวาน ที่กล่าวถึงอาหารหวาน 15 ชนิดค่ะ กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานนี้ นับเป็นวรรณคดีไทยที่สำคัญ เป็นเรื่องที่คนไทยควรได้รู้จักกันเรื่องหนึ่งเลยค่ะ เพราะสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมด้านอาหารการกินในราชสำนัก ในรัชสมัยของรัชกาลที่ 2 อีกทั้งยังมีคุณค่าในเชิงวรรณศิลป์เป็นอย่างยิ่ง ขอยกตัวอย่างมาให้อ่านกันสักเล็กน้อยนะคะ

เห่ชมเครื่องคาว

         มัศหมั่นแกงแก้วตา                           หอมยี่หร่ารสร้อนแรง

ชายใดได้กลืนแกง                                    แรงอยากให้ใฝ่ฝันหา

         ยำใหญ่ใส่สารพัด                             วางจานจัดหลายเหลือตรา

รสดีด้วยน้ำปลา                                        ยี่ปุ่นล้ำยำยวนใจ 

เห่ชมเครื่องหวาน

         สังขยาหน้าตั้งไข่                              เข้าเหนียวใส่สีโสกแสดง

เป็นนัยไม่เคลือบแคลง                                แจ้งว่าเจ้าเศร้าโศกเหลือ

         ซาหริ่มลิ้มหวานล้ำ                            แทรกใส่น้ำกะทิเจือ

วิตกอกแห้งเครือ                                       ได้เสพย์หริ่มพิมเสนโรย

                 กาพย์ยานี 11 ทั้ง 4 บทที่ยกมานี้ กล่าวถึงอาหารคาว 2 ชนิด คือ แกงมัสมั่น และยำใหญ่ อาหารหวาน 2 ชนิด คือ ข้าวเหนียวสังขยา และซาหริ่มค่ะ เป็นการกล่าวชื่นชมฝีมือการทำอาหาร และเชื่อมโยงเปรียบเปรยกับความรักที่พระองค์มีต่อพระอัครมเหสีด้วยค่ะ ถ้าใครสนใจ อยากจะอ่านแบบเต็มๆ ก็ลองไปหามาอ่านกันนะคะ