ในประเทศไทยของเรามีเมืองที่น่าสนใจเกิดขึ้นมากมาย หนึ่งในนั้นคือ เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร ตั้งอยู่ในจังหวัดสุโขทัย และจังหวัดกำแพงเพชร เป็นเมืองที่มีความสำคัญมาเนิ่นนาน เต็มไปด้วยประวัติศาสตร์ และมีคุณค่าทางโบราณคดี ทำให้เมืองนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม เมื่อปีพ.ศ. 2534 จากองค์การยูเนสโก

                 เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร ประกอบไปด้วยอุทยานประวัติศาสตร์ 3 แห่งด้วยกัน คือ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย จ.สุโขทัย อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย และอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร จ.กำแพงเพชร ซึ่งในอดีตนั้น ทั้ง 3 แห่งนี้ จัดเป็นเมืองโบราณที่มีความเจริญรุ่งเรืองอยู่ในยุคเดียวกัน คือ ยุคอาณาจักรสุโขทัย มีเมืองสุโขทัยเป็นราชธานี เป็นศูนย์กลางความเจริญอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18 - 19 ส่วนเมืองศรีสัชนาลัยหรือเมืองเชลียง และเมืองกำแพงเพชร จัดเป็นเมืองบริวารภายใต้อาณาจักรสุโขทัย

                 อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย มีคูเมือง กำแพงเมือง และประตูเมืองโบราณล้อมรอบอยู่ทั้งสี่ด้าน ภายในประกอบด้วยร่องรอยของพระราชวังโบราณ และโบราณสถานสำคัญ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นวัดมากกว่า 30 แห่ง วัดที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และสำคัญที่สุด คือ วัดมหาธาตุ

                 อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ภายในประกอบไปด้วยโบราณสถาน โบราณวัตถุ ทั้งหมด 215 แห่ง วัดที่สำคัญที่สุด คือ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ

                 อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ภายในประกอบไปด้วยโบราณสถานที่สวยงาม และมีขนาดใหญ่มากมายหลายแห่ง วัดที่สำคัญที่สุด คือ วัดพระแก้ว

                 โดยรวมแล้ว ภายในเมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นแห่งยุคอาณาจักรสุโขทัยปรากฏให้เห็นอยู่โดยทั่ว นั่นคือ เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ เจดีย์ทรงระฆัง ประติมากรรมช้างล้อมรอบฐานเจดีย์ รวมไปถึงพระพุทธรูปยืนปางลีลาด้วย ในปัจจุบันจัดว่าเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่สำคัญของประเทศไทย ได้รับการอนุรักษ์และดูแลโดยกรมศิลปากร