งานช่างมีอยู่หลายชนิด แต่งานช่างในมุมของศิลปาชีพนั้นหมายถึง งานศิลปหัตถกรรมต่าง ๆ ซึ่งสามารถทำเป็นอาชีพเสริมในยามที่ว่างจากงานหลักได้ ด้วยเหตุผลนี้ทำให้งานช่างศิลปาชีพได้รับการส่งเสริมภายใต้หน่วยงานมูลนิธิของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ โดยโปรดเกล้าฯ ให้จัดหาครูดีมีฝีมือจากที่ต่าง ๆ มาสอนให้กับชาวบ้านที่สนใจ เพื่อเพิ่มรายได้ในชุมชน

          งานช่างศิลปาชีพที่มีความสำคัญและน่าสนใจเป็นพิเศษ มีอยู่ด้วยกัน 15 ประเภท แต่ละประเภทจะมีอะไรบ้าง ไปดูกันค่ะ

1. งานถม คือ การถมโลหะสีดำลงไปบนผิวของภาชนะที่ทำด้วยเงินหรือทอง ทำให้เกิดเป็นลวดลายประณีตงดงาม

2. งานคร่ำ คือ การฝังเส้นทองหรือเส้นเงินเล็ก ๆ บาง ๆ ลงบนผิวของเครื่องใช้ที่ทำด้วยเหล็ก กลายเป็นลวดลายวิจิตรงดงาม

3. งานตกแต่งด้วยปีกแมลงทับ คือ การตัดปีกแมลงทับให้เป็นเส้นเล็ก ๆ แล้วนำมาประดับตกแต่งเครื่องใช้ หรือสอดสลับลายกับย่านลิเภา ซึ่งเป็นงานประณีตศิลป์ที่มีเอกลักษณ์

4. งานเครื่องเงินและเครื่องทอง คือ การนำเงินหรือทองมาทำเป็นสิ่งของเครื่องใช้ สลักลวดลาย ประดับตกแต่งให้กลายเป็นประณีตศิลป์ที่มีคุณค่า

5. งานทอผ้าจก คือ การทอผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมพร้อมกับการปักลายในขณะทอ จัดเป็นงานศิลปะที่สลับซับซ้อน และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

6. งานทอผ้าไหมแพรวา คือ การทอผ้าไหมไปพร้อม ๆ กับการปัก หรือสะกิดให้เกิดเป็นลาย จัดเป็นงานศิลปหัตถกรรมชื่อดังของกาฬสินธุ์

7. งานทอผ้าไหมมัดหมี่ คือ การทอผ้าไหมที่ต้องผ่านการฟอกสีไหม และเรียงเส้นไหมต่อกันเป็นลวดลายก่อนนำมาทอ เป็นวิธีการทอผ้าที่น่าสนใจของภาคอีสาน

8. งานจักสานย่านลิเภา คือ การนำย่านลิเภามาถักหรือสานให้เกิดเป็นสิ่งของหรือภาชนะต่าง ๆ ประดับตกแต่งด้วยวัสดุมีค่า เป็นงานศิลปหัตถกรรมชื่อดังของนครศรีธรรมราช

9. งานจักสานไม้ไผ่ลายขิด คือ การนำตอกไม้ไผ่เส้นเล็กละเอียดที่ผ่านการย้อมสีแล้วมาสานเป็นลวดลายบนโครงภาชนะ และถักรวมกับหวายเพิ่มความแข็งแรง

10. งานแกะสลักไม้ คือ การแกะสลักเนื้อไม้ให้กลายเป็นลวดลายงดงามประณีต มีทั้งแบบนูนต่ำและลอยตัว เป็นงานที่ต้องใช้ความชำนาญสูงมาก

11. งานเคลือบดินเผา คือ การนำภาชนะที่ปั้นและเขียนลวดลายแล้วมาเคลือบด้วยน้ำยาสี ก่อนจะนำมาเผาอีกครั้ง เป็นงานที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน

12. งานสลักหนัง คือ การนำหนังโค กระบือ หรือสัตว์อื่น ๆ มาฉลุให้เป็นภาพ ลวดลาย หรือทำเป็นตัวละครเพื่อใช้ในการแสดงมหรสพต่าง ๆ จัดเป็นศิลปะที่หาดูได้ยากในปัจจุบัน

13. งานสลักหิน คือ การแกะสลักหินที่มีเนื้ออ่อนให้มีรูปร่างและลวดลายตามต้องการ มีทั้งแบบภาพนูน และประติมากรรมลอยตัว โดยหินที่นิยมใช้คือหินสบู่

14. งานปัก คือ การปักหรือสอยเส้นไหมสีต่าง ๆ ให้เกิดเป็นภาพหรือลวดลายที่งดงาม มีชีวิตชีวาราวกับภาพถ่ายหรือภาพวาด เป็นงานที่ต้องใช้จินตนาการและความชำนาญสูง

15. งานดอกไม้ประดิษฐ์ คือ การนำผ้าที่มีสีและลักษณะคล้ายกลีบดอกไม้มาประดิษฐ์เป็นดอกไม้ต่าง ๆ อย่างเหมือนจริง นิยมทำเป็นดอกไม้ที่สวยงามและหาดูได้ยากในปัจจุบัน

           ทั้งหมดนี้คือตัวอย่างของงานศิลปาชีพที่มีความงดงาม ประณีต สำคัญ และควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ให้เป็นเอกลักษณ์ของไทยต่อไปเรื่อย ๆ ค่ะ