ในประเทศไทยมีวัดวาอารามและพระมหาธาตุเจดีย์อยู่เป็นจำนวนมาก ในแต่ละจังหวัดก็มักจะมีวัดหรือพระมหาธาตุเจดีย์ที่มีชื่อเสียงอยู่คู่กับจังหวัดของตนเองมาช้านาน เนื่องจากเมืองไทยเป็นเมืองพุทธ ดังนั้นวิถีชีวิตของคนไทยทั่วประเทศจึงมักจะมีความเกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาเป็นหลัก ซึ่งสะท้อนผ่านบรรดาวัดวาอาราม พระมหาธาตุเจดีย์ และพุทธสถานต่างๆ นั่นเอง
หากกล่าวถึงพระมหาธาตุเจดีย์จะเห็นว่าส่วนใหญ่มีปรากฏอยู่เป็นจำนวนมากทางภาคเหนือและภาคอีสาน โดยเฉพาะทางภาคเหนือที่มีพระมหาธาตุเจดีย์ชื่อดังหลายองค์ เช่น พระธาตุหริภุญชัย จ.ลำพูน พระธาตุดอยสุเทพ จ.เชียงใหม่ พระธาตุลำปางหลวง จ.ลำปาง และพระธาตุช่อแฮ จ.แพร่ เป็นต้น ซึ่งพระมหาธาตุเหล่านี้ล้วนมีความสัมพันธ์กับความเชื่อ และวิถีชีวิตของผู้คนในภาคเหนือมาแต่ครั้งโบราณ
สำหรับวันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับ "พระธาตุหริภุญชัย" พระธาตุสำคัญประจำจังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นพระธาตุที่มีชื่อเสียงมากที่สุดองค์หนึ่งในประเทศไทย พระธาตุหริภุญชัยสร้างขึ้นภายในวัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร สร้างขึ้นตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 17 ในรัชสมัยของพญาอาทิตยราช กษัตริย์แห่งราชวงศ์จามเทวีวงศ์แห่งนครหริภุญชัย หรือจังหวัดลำพูนในปัจจุบัน ซึ่งในอดีตที่แห่งนี้เคยเป็นพระราชฐานของพระองค์ที่พระราชทานอุทิศถวายให้เป็นวัดพระธาตุหริภุญชัยเพื่อเป็นพุทธบูชา
สาเหตุที่พระองค์ทรงอุทิศถวายที่แห่งนี้เพื่อการสร้างวัดนั้นมาจากตำนานที่เล่ากันว่า พระองค์ได้ทอดพระเนตรเห็นพระบรมสารีริกธาตุในบริเวณแห่งนี้ จึงให้สร้างวัดและพระมหาธาตุภายในวัด โดยได้ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุเหล่านั้นไว้ในพระมหาธาตุ ซึ่งประกอบด้วยธาตุกระหม่อม ธาตุกระดูกอก ธาตุกระดูกนิ้วมือ และธาตุย่อยอีกเต็มบาตรหนึ่ง โดยตำนานนี้จะเป็นจริงหรือไม่ก็ยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ แต่พระธาตุหริภุญชัยก็ยังคงเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่มีผู้คนไปกราบไหว้บูชาด้วยความศรัทธาอยู่เสมอ
องค์พระธาตุหริภุญชัยมีรูปทรงเป็นเจดีย์ทรงระฆังแบบล้านนา ประกอบด้วยชุดฐานซ้อนชั้นหลายชุดรองรับองค์ระฆังกลม ซึ่งภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุในโกศทองคำ องค์ระฆังประดับลวดลายสวยงาม ถัดขึ้นไปเป็นบัลลังก์รองรับปล้องไฉน ปลียอด และฉัตร 9 ชั้น ซึ่งรูปแบบโดยรวมมีความใกล้เคียงกับพระธาตุดอยสุเทพที่จังหวัดเชียงใหม่ด้วย และยังมีการสร้างต่อเติมในอีกหลายสมัย โดยเฉพาะในสมัยของพระเจ้าติโลกราชแห่งอาณาจักรล้านนา
พระธาตุหริภุญชัยคือพุทธศาสนสถานที่สำคัญยิ่งของเมืองลำพูนและภาคเหนือของไทย มีความสำคัญตั้งแต่สมัยโบราณมาจนถึงปัจจุบัน โดยจะมีการจัดงานนมัสการและสรงน้ำพระธาตุเป็นประจำทุกปี
order
