วันวาเลนไทน์หรือวันนักบุญวาเลนไทน์ตรงกับวันที่ 14 กุมภาพันธ์ของทุกปี วันวาเลนไทน์มีการเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศทางแถบตะวันตก เนื่องจากเป็นวันฉลองของนักบุญวาเลนไทน์หรือวาเลนตินัสในศาสนาคริสต์ยุคแรก
เรื่องราวของเซนต์วาเลนไทน์เริ่มต้นขึ้นในสมัยของจักรพรรดิคลอดิอัสที่ 2 แห่งกรุงโรม ในยุคสมัยนั้นมีแต่การทำสงครามนองเลือด และมีข้อห้ามไม่ให้มีการจัดพิธีหมั้นและแต่งงานในกรุงโรมโดยเด็ดขาด ซึ่งในขณะนั้นมีนักบุญรูปหนึ่งชื่อว่า "เซนต์วาเลนไทน์" หรือ "วาเลนตินัส" อาศัยอยู่ในกรุงโรม เซนต์วาเลนไทน์ได้ร่วมมือกับเซนต์มาริอัสจัดพิธีแต่งงานให้กับชาวคริสต์หลายคู่ด้วยความปรารถนาดี ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เซนต์วาเลนไทน์ถูกตัดสินประหารชีวิตเนื่องจากขัดคำสั่งของกษัตริย์ที่ห้ามไม่ให้มีพิธีหมั้นและแต่งงานในกรุงโรม
ก่อนที่จะถึงวันประหารชีวิต เซนต์วาเลนไทน์ได้ตกหลุมรักกับลูกสาวของผู้คุมที่มีชื่อว่า "จูเลีย" โดยเธอได้มาเยี่ยมเขาระหว่างถูกคุมขังอยู่บ่อยๆ และในคืนสุดท้ายก่อนที่จะถูกประหารชีวิต เขาได้ส่งจดหมายฉบับสุดท้ายถึงจูเลีย โดยลงท้ายในจดหมายว่า "From Your Valentine" ต่อมาในวันรุ่งขึ้นซึ่งตรงกับวันที่ 14 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 270 เซนต์วาเลนไทน์ก็ถูกลงโทษประหารชีวิต และได้ฝังศพไว้ที่โบสถ์พราซีเดสในกรุงโรม โดยจูเลียได้ปลูกต้นอามันต์สีชมพูไว้ใกล้หลุมศพของเซนต์วาเลนไทน์ผู้เป็นที่รักของเธอ ทำให้ต้นอามันต์สีชมพูกลายมาเป็นตัวแทนแห่งรักนิรันดร และคงจะมีการเปลี่ยนแปลงมาใช้ดอกกุหลาบซึ่งเป็นดอกไม้ที่แสดงถึงความรัก และใช้เป็นสัญลักษณ์ของวันวาเลนไทน์มาจนถึงปัจจุบัน
เมื่อเข้าสู่ช่วงยุคกลาง ได้เกิดกระแสความนิยมในความรักและความโรแมนติกขึ้น ทำให้นักบุญวาเลนไทน์กลายเป็นนักบุญที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในอังกฤษและฝรั่งเศส ต่อมาพระในนิกายโรมันคาทอลิกจึงได้เลือกให้วันที่ 14 กุมภาพันธ์ เป็นวันเฉลิมฉลองเทศกาลแห่งความรักและฉลองรำลึกให้กับนักบุญวาเลนไทน์ทุกปีมาจนถึงปัจจุบัน โดยในวันวาเลนไทน์นี้จะถือว่าเป็นโอกาสดีที่คู่รักจะได้แสดงความรักให้แก่กัน โดยมักจะให้ดอกกุหลาบ ช็อกโกแลต หรือการ์ดแสดงความรัก
ซึ่งดอกกุหลาบแต่ละสีก็มีความหมายที่ต่างกัน เช่น กุหลาบแดง หมายถึง ฉันรักเธอ กุหลาบขาว หมายถึง ความรักอันบริสุทธิ์ กุหลาบชมพู หมายถึง ความรักแบบโรแมนติก และกุหลาบเหลือง หมายถึง ความรักแบบเพื่อน
นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวน่ารู้เกี่ยวกับวันวาเลนไทน์อีกมากมาย เช่น ในประเทศเวลส์จะมีการทำช้อนไม้แกะสลักเป็นรูปหัวใจและลูกกุญแจ มอบให้กันเป็นของขวัญวันวาเลนไทน์ โดยมีความหมายว่า "คุณได้ไขหัวใจของฉัน" หรือในบางประเทศมักจะเชื่อกันว่าผู้หญิงที่ได้รับของขวัญเป็นเครื่องแต่งกายจากผู้ชายแล้วเก็บของชิ้นนั้นไว้ หมายความว่าจะได้แต่งงานกับผู้ชายคนนั้น เป็นต้น